We współczesnym świecie akademickim spotkać się można z ogromną dywersyfikacją sposobów pracy nad rozwiązaniami naukowymi. Wśród nich sporą rolę odgrywają również profesjonalne stowarzyszenia i towarzystwa naukowe. Spełniają one wiele różnorodnych zadań, dając naukowcom przestrzeń do współpracy, wymiany doświadczeń i wiedzy, a także rozwoju własnych badań i zainteresowań. Sprawdźmy jednak, jakie są najważniejsze wady i zalety członkostwa w tego typu organizacjach.
Skąd wzięły się towarzystwa naukowe?
Na początek trochę historii. Profesjonalne stowarzyszenia zrzeszające specjalistów w dziedzinach akademickich nie są bowiem żadnym novum. Cieszyły się one sporą popularnością już w średniowieczu, a jedną z największych organizacji tego typu była założona w 1323 roku Akademia Igrzysk Kwietnych w Tuluzie (franc. Académie des Jeux floraux). Choć było to stowarzyszenie literackie, to na akademickiej mapie Europy powstawały również konsystorze zajmujące się innymi dziedzinami nauki
Przez setki lat towarzystwa naukowe były niezwykle inkluzywnymi fenomenami w świecie akademickim, skupiając przy sobie przedstawicieli burżuazji i wysoce wykwalifikowanych badaczy. Na przestrzeni wieków tworzyły one płaszczyznę do wymiany poglądów, przyczyniając się do nowych odkryć oraz rozwoju badań w wielu dziedzinach. Należy też podkreślić, że był to świat wyłącznie męski. Dziś profesjonalne stowarzyszenia naukowe są znacznie bardziej otwarte, choć i tak nie są dla każdego.
We współczesnym świecie towarzystwa akademickie mają za zadanie tworzyć podstawy dla rozwoju personalnego członków. Zapewniają również cechy networkingowe, które pozwalają na wymianę doświadczeń, współpracę nad badaniami czy budowanie relacji pomiędzy naukowcami.
Z jednej strony współczesne profesjonalne społeczności akademickie oferują swoim członkom sporo zalet. Należy jednak również pamiętać o ich pewnych wadach. Przyjrzyjmy się tej kwestii z obu stron.
Zalety członkostwa w profesjonalnym stowarzyszeniu naukowym
Nowoczesne towarzystwa naukowe zalety oferują swoim członkom bardzo liczne. Wystarczy przejrzeć oferty działających w Polsce i za granicą stowarzyszeń, aby przekonać się, że są to często organizacje na wysokim poziomie. Wśród najważniejszych korzyści znaleźć można między innymi:
- Rozwój osobisty w zakresie badań i nauki. Wiele stowarzyszeń organizuje lub bierze udział w profesjonalnych konferencjach, wykładach czy warsztatach. Spotkania te zapewniają świetne szanse samorozwoju oraz możliwości dzielenia się swoją wiedzą.
- Możliwości badawcze. Istnieją organizacje naukowe, które pomagają w uzyskaniu grantów i finansowania badań. Sporo towarzystw wydaje też własne czasopisma, gwarantując swoim współpracownikom przestrzeń do publikacji artykułów.
- Networking i współpraca. Towarzystwo naukowe to przede wszystkim miejsce, w którym można poznać nowych i ciekawych ludzi. Współczesne organizacje często pozwalają na korzystanie z platformy online, co znacznie ułatwia nawiązywanie kontaktu z innymi przedstawicielami dziedziny naukowej i świata akademickiego jako takiego.
- Szerszy dostęp do źródeł. W zależności od ich wielkości i pozycji profesjonalne stowarzyszenia naukowe mogą też zapewniać dostęp do wyjątkowych publikacji i źródeł. Dzięki temu łatwiej można zdywersyfikować swoją bibliografię w zakresie prac nad manuskryptem.
Wady członkostwa w profesjonalnych stowarzyszeniach naukowych
Na pierwszy rzut oka wydaje się, że towarzystwa akademickie są na tyle atrakcyjne, że każdy naukowiec powinien ubiegać się o członkostwo w organizacji, która jest bliska jego dziedzinie badawczej. Niestety, ale stowarzyszenia naukowe mają też pewne ograniczenia, których nie sposób pominąć:
- Wysoki próg wejścia. Nie każdy może zostać członkiem organizacji naukowej. Poszczególne stowarzyszenia narzucają swoje rygorystyczne ograniczenia. Istnieją towarzystwa, gdzie odbywają się procesy rekrutacyjne, a nawet głosowania online za lub przeciw przyjęciu danej osoby.
- Trudne do spełnienia wymagania. Część organizacji może też brać pod uwagę takie aspekty techniczne, jak Impact Factor, h-index czy też sloty publikacyjne. Skomplikowane oczekiwania sprawiają, że niektóre towarzystwa naukowe są bardzo zamknięte i dostępne tylko dla najbardziej doświadczonych akademików.
- Pokaźna konkurencyjność na rynku. Na całym świecie istnieje co najmniej 12 tysięcy organizacji akademickich, do których można się zapisać. Od czasu pandemii koronawirusa przybyło także wielu stowarzyszeń internetowych. W praktyce oznacza to trudny wybór, a także konieczność dokładnej weryfikacji grup przed dołączeniem do nich. Kwestie uczciwości szemranych organizacji można przyrównać do problematyki związanej z drapieżnymi wydawnictwami – jednych i drugich po prostu lepiej unikać.
Towarzystwa naukowe – czy warto dołączyć? Podsumowanie
Trzeba przyznać, że jak w przeszłości tak również i dziś profesjonalne organizacje naukowców tworzą żyzne podłoże do rozwoju zawodowego. Nie tylko pozwalają na osobiste rozbudowywanie wiedzy, ale również wspierają możliwość tworzenia bliższych relacji pomiędzy akademikami. Współpraca ta owocuje licznymi korzyściami, które mają potencjał dla dalszego rozkwitu wiedzy oraz doświadczeń naukowych.
Najlepsze organizacje akademickie budują społeczności, wspierają naukę i wymianę informacji, a także pozwalają realnie wpływać na świat nauki. Członkostwo w sprawdzonych towarzystwach daje niezrównane możliwości i pole do popisu. Należy jednak pamiętać, aby sięgać po oferty takich stowarzyszeń, które posiadają ugruntowaną pozycję na rynku. Niejednokrotnie będzie się to wiązało z koniecznością spełnienia wielu wymogów, ale ostatecznie warto się temu poświęcić.
Udział w profesjonalnej grupie akademickiej może podziałać jak woda na młyn Twojej kariery naukowej. Teraz Twoja kolej – znajdź towarzystwa naukowe, których działalność pokrywa się z Twoimi zainteresowaniami i aplikuj o członkostwo. Powodzenia!
Bibliografia
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/nml.21076
https://electionbuddy.com/blog/2024/01/05/can-anyone-be-an-academic-association-member/
https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1524839910370427
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00131857.2015.1104953
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/01426397.2017.1400266