Dobre zakończenie tekstu naukowego – jak napisać?

Jakościową publikację akademicką poznamy nie po jej wstępie, ale po tym, jak się kończy? Dobre zakończenie tekstu naukowego to jeden z najważniejszych, ale i najtrudniejszych etapów procesu tworzenia oryginalnych badań, opisów przypadków czy też książek naukowych. W ramach poradników językowo-stylistycznych Biolingual tym razem zajmiemy się właśnie pisaniem podsumowania i konkluzji, które perfekcyjnie zamkną treść danej pozycji.

Dobre zakończenie tekstu naukowego – czym jest ten fragment pracy?

Ostatnią częścią tekstu naukowego, jaka powstaje całkowicie z inicjatywy autora, jest jego zakończenie. We fragmencie tym znajdować się powinno kompleksowe podsumowanie najważniejszych punktów publikacji akademickiej. Jest to przestrzeń, która powinna wywrzeć pozytywne wrażenie na czytelniku, gdyż jej zadaniem jest powiązanie przedstawionych w tekście elementów tak, aby skonkludować postawione tezy oraz wyniki badań.

Długość podsumowania w artykułach naukowych zależy od tego, co autor chce przedstawić w zakończeniu. Jeżeli na koniec przewidziano dyskusję, wówczas dodaje się zwykle parę zdań podsumowujących. W przypadku bardziej rozbudowanych form akademickich, np. książek naukowych, konkluzje opisać można na kilku stronach. Autor ma tutaj okazję na pewne spekulacje dotyczące tego, co jego praca może przynieść dla rozwoju tematyki lub jakie jeszcze badania należałoby przeprowadzić.

Zakończenie tekstu naukowego nie porusza jednak żadnych nowych kwestii, lecz przekazuje najistotniejsze informacje w sparafrazowany sposób. Dzięki temu czytelnik ma możliwość jeszcze raz „przejść” przez zaprezentowane fakty, wyciągając z nich ostateczne wnioski dla siebie.

Jak wygląda podstawowa struktura podsumowania artykułu?

Dobre zakończenie tekstu naukowego posiadać powinno nieskomplikowaną strukturę, gdyż kluczem do sukcesu jest w tym przypadku nieco lapidarne przekazywanie wiedzy. Jednocześnie należy mieć na uwadze, iż konkluzje powinny być czytelne i jasne. W związku z tym, tę część publikacji akademickiej podzielić można na trzy części:

Teza: sparafrazowanie postawionej w pracy tezy wraz z przypomnieniem o podejściu autora do tematu publikacji.
Podsumowanie głównych idei: należy zebrać wszystkie kluczowe kwestie, jakie zostały poruszone w wynikach badań.
Rekomendacje / przewidywania / rozwiązanie: ostatnie zdania podsumowania powinny zawierać sugestie odnośnie przyszłych badań. Autorzy często decydują się pozostawić pewne kwestie otwarte, aby zachęcić kolejnych naukowców do kontynuowania pracy nad opisaną tematyką.

Warto również zaznaczyć, że punkt pierwszy i drugi można połączyć w jedno. Z tego sposobu najczęściej korzysta się w artykułach naukowych, które wymagają krótszych i zwięźlejszych podsumowań.

Na co zwracać uwagę podczas pisania zakończenia publikacji

Aby móc bez przeszkód wyrazić słowami dobre zakończenie tekstu naukowego, warto przestrzegać paru istotnych porad. Najważniejsze wskazówki zebraliśmy poniżej:

Zaciekawienie czytelnika. Optymalne podsumowanie powinno pokazać czytelnikowi, dlaczego powinien zainteresować się daną tematyką. W ten sposób można zachęcić odbiorcę do dalszej lektury literatury przedmiotu.
Bilans głównych punktów. W pisaniu podsumowania nie chodzi o to, żeby powtarzać treść własnej pracy. Najważniejsze jest wybranie kluczowych wniosków, a następnie podkreślenie ich istoty za pomocą skróconych przekazów.
Klamra kompozycyjna. Dobre zakończenie tekstu naukowego stanowi paralelę do wstępu lub dopełnia tezę tam postawioną. Przykładowo, na pytania zadane na początku pracy warto odpowiedzieć właśnie w sekcji z konkluzjami.
Kwestie etyczne. Na koniec pracy akademickiej warto odnieść się też do ograniczeń dotyczących procesu badawczego. Chodzi o poruszenie problemów, błędów lub niedostatków, jakie towarzyszyły Ci podczas pracy.
Zwięzłość. Jeszcze raz wypada podkreślić, że dobre podsumowanie tekstu akademickiego powinno być konkretne i oszczędne. Kluczowe jest skupienie wyłącznie na najważniejszych kwestiach, bez zbędnego powtarzania się.

Czego unikać podczas pisania konkluzji badań?

Aby napisać dobre zakończenie tekstu naukowego, należy również przestrzegać kilku dodatkowych wytycznych. Poniższe wskazówki dotyczą spraw, jakie przeszkadzają w redakcji odpowiednich konkluzji:

Nie pisz zbyt sucho. Staraj się unikać ogólników, a raczej skup się na kontekście swojej pracy. Zaproponuj rozwiązania problemów, jakie pojawiły się w wyniku przeprowadzonych badań.
Unikaj generycznych fraz. Pamiętaj, że zakończenie publikacji akademickiej powinno kontynuować dobrą praktykę językową całego tekstu. Oznacza to, że należy utrzymać styl i język pracy bez wykorzystywania zbyt ogólnikowych pojęć.
Nie dopisuj niczego nowego. Zakończenie to czas podsumowań, a nie dopisywania nowej treści, o której nie było mowy w opisach wyników badań. Konkluzja ma spełniać rolę retrospekcji – wprowadzenie niespodziewanych informacji może być mylące dla czytelnika.
Nie ignoruj negatywnych wyników. O ile autorzy tekstów naukowych woleliby dzielić się wyłącznie pozytywnymi wynikami badań, tak nie należy pomijać wszelkich niedociągnięć. Przejrzystość i szczerość badań akademickich to niezwykle istotny element etyki naukowej.
Unikaj absolutyzmów. Celem tekstu naukowego powinno być zamknięcie pewnego etapu badań akademickich. Z drugiej strony, przeprowadzenie tych samych badań może za każdym razem dawać nieco inne efekty. Ich interpretacja również może zależeć od specjalizacji odbiorcy treści. Dlatego też w konkluzji należy objąć własne stanowisko, jednocześnie unikając absolutyzmów.

Jak napisać dobre zakończenie tekstu naukowego? Podsumowanie

Podsumowanie publikacji akademickiej stanowi idealną przestrzeń dla przedstawienia najważniejszych wniosków z pracy. Po przedstawieniu wszystkich wywodów oraz badań, należy zarysować ich powiązania, a także dokonać syntezy kompletu danych. Dobre zakończenie tekstu naukowego stanowi ważny element publikacji, a jego pisaniu warto poświęcić nieco więcej czasu i sił. W końcu liczy się czytelnik, więc zawarte w podsumowaniu fakty powinny być dla niego klarowne, ale też interesujące.

Bibliografia

https://www.grammarly.com/blog/research-paper-conclusion/

Conclusions

https://writingcenter.fas.harvard.edu/conclusions

https://www.scribbr.com/research-paper/research-paper-conclusion/