W zakresie rodzajów publikacji naukowych dotarliśmy do gatunku najbardziej wyczerpującego ze wszystkich możliwych. Książki naukowe i rozdziały w książkach – bo o nich właśnie mowa – to wyjątkowa forma dzielenia się wynikami badań. Kategoria ta obejmuje kilka specyficznych typów piśmiennictwa, o których warto powiedzieć coś więcej. Przejdźmy zatem do konkretów.
Czym są książki naukowe i rozdziały w książkach?
Kiedy na pierwszy plan wychodzą książki naukowe i rozdziały w książkach, mówimy o zupełnie innym zakresie treści czy formie przekazu. Nietrudno się domyślić, że są to publikacje znacznie obszerniejsze i bardziej szczegółowe, niż inne artykuły naukowe.
Najczęściej, książki naukowe podzielić można na dwa typy piśmiennictwa:
- Monografie, czyli opracowania skoncentrowane na wąskim zagadnieniu.
- Szersze opracowania, czyli publikacje będące swoistym kompendium w danym zakresie tematycznym.
Warto zaznaczyć, że autorami książek jest często grupa naukowców, którzy pracują nad wybranymi tematami. W ten sposób piszą oni poszczególne rozdziały w książkach, które następnie tworzą spójną całość. Ze względu na udział kilku, kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu autorów, proces tworzenia publikacji książkowej jest długotrwały i złożony. Ma to zarówno swoje mocne, jak i słabsze strony.
Jak wyglądają książki naukowe?
Czas potrzebny na zebranie materiałów, ich korektę i redakcję, a także przygotowanie do publikacji, gra na niekorzyść książek naukowych. Dlaczego? Ponieważ w niektórych dziedzinach nauki (szczególnie zaś w medycynie) badania i informacje mogą się szybko dezaktualizować.
Jednakże warto pamiętać o ogromnej zalecie publikacji książkowych, jaką jest szersze i detaliczne spojrzenie na poruszane zagadnienia. To sprawia, że monografie, jak również inne opracowania cieszą się ogromnym uznaniem w środowisku akademickim.
Istotne jest, że książka naukowa zwykle posiada swojego redaktora lub zespół redaktorów, sprawujących pieczę nad powstawaniem publikacji. Rzadko są oni jednak autorami wszystkich rozdziałów, ponieważ mogą zapraszać do współpracy innych naukowców.
Styl pisarski w publikacjach książkowych również zasługuje na kilka słów wyjaśnienia. Przykładowo, w podręcznikach naukowych korzysta się często z form bezosobowych, jak również strony biernej. W odbiorze przez czytelnika mogą być to teksty skomplikowane i złożone, aczkolwiek ich wartość akademicka jest często nieprzeceniona.
Jeżeli chodzi o konkretny podział treści, książki naukowe nie podążają jednym wyznaczonym tropem. W praktyce oznacza to, że logiczna strukturyzacja tekstu leży po stronie autorów, chyba że wydawnictwo narzuci odgórnie własne wytyczne. Dlatego też, szczegółowy dobór rozdziałów i podrozdziałów może być bardziej lub mniej rozbudowany.
Nierzadko w tekście stosuje się ryciny i tabele, a także suplementy na początku lub końcu książki. Ważnym elementem jest również rozbudowana bibliografia i przypisy. Pod względem formy, książki naukowe i rozdziały w książkach mogą stanowić wyzwanie, dlatego ich autorami są zwykle doświadczeni autorzy.
Wskazówki, jak pisać publikacje książkowe i rozdziały
Mając okazję współuczestnictwa w procesie powstawania publikacji książkowych, autora spotyka ogromny zaszczyt. Książki naukowe to jeden z najistotniejszych rodzajów piśmiennictwa akademickiego, które warto pisać tak, żeby inni chcieli czytać.
Dlatego też zebraliśmy kilka użytecznych pomysłów, jak usprawnić proces pisarski:
- Pamiętaj, że książki naukowe powinny w pierwszej kolejności spełniać rolę edukacyjną.
- W przeciwieństwie do publikacji przeglądowych, nie ma tutaj miejsca na polemikę czy konfrontację poglądów.
- Pisząc rozdziały w książkach, warto poświęcić się możliwie jak najszczegółowszemu zaprezentowaniu poruszanego tematu.
- Podręcznik naukowy powinien przekazywać najważniejsze informacje, jakie zainteresują potencjalnego czytelnika.
- Zamiast czasu przeszłego, korzysta się raczej z form czasów teraźniejszych (zarówno w języku polskim, jak również po angielsku).
Pisanie książek i rozdziałów nie należy do najłatwiejszych form piśmienniczych w zakresie publikacji naukowych. Warto pamiętać o tym, że proces powstawania takiego dzieła jest czasochłonny i może trwać nawet kilka lat. Z tego względu, autorzy powinni zastanowić się, czy ich nowatorskie wyniki badań mogą tyle czekać na publikację. Jeżeli czas gra na Twoją niekorzyść, może warto wybrać inne formy tekstów naukowych, jak chociażby oryginalne badania?
Podsumowanie
Rozbudowana forma książek naukowych sprawia, że są to często prawdziwe „cegły” literackie. Ich wartość i wpływ na rozwój nauki może być ogromny, aczkolwiek czas oczekiwania na finalizację prac równie długi. Jeżeli przyjdzie Ci współtworzyć książki naukowe i rozdziały w książkach, pamiętaj o ich specyficznym i detalicznym charakterze. Publikacje książkowe często traktuje się jako najlepsze źródła wiarygodnej wiedzy, więc tym bardziej należy dołożyć wszelkich starań do niepowtarzalnej jakości tekstów.
2 thoughts on “Książki naukowe: co to takiego?”
Comments are closed.