Chyba każdy autor treści naukowych przyzna, że robienie notatek to niezwykle istotny element researchu naukowego. Jednocześnie trzeba też podkreślić, że proces ten nie należy do najłatwiejszych zadań, z jakimi przychodzi się mierzyć naukowcom. W niniejszym artykule przedstawimy rozwiązanie, które może okazać się niezwykle przydatne. To metoda Zettelkasten – slip-box, czyli idealny pomysł na organizację swoich notatek.
Czym jest metoda Zettelkasten?
Zielony lub żółty zakreślacz, plik wordowski, kolorowe zakładki w książkach, a może samoprzylepne karteczki? Te sposoby notowania już dawno odeszły do lamusa. Dziś mamy do czynienia z o wiele skuteczniejszymi i mniej czasochłonnymi pomysłami. Jednym z nich jest Zettelkasten.
Nazwa ta wzięła się od niemieckiego wyrazu oznaczającego szufladkę na karty katalogowe (nieco zapomniane już wyposażenie bibliotek). W świecie akademickim stosuje się również anglojęzyczny odpowiednik, czyli slip-box. Technikę tę stworzył niemiecki socjolog Niklas Luhmann. Krótko mówiąc, jest to metoda robienia notatek oraz organizacji wiedzy, z jakiej korzystają naukowcy podczas researchu do pracy akademickiej.
Oczywiście, osoby preferujące analogowe podejście do notowania, mogą korzystać z fizycznych segregatorów, pudełek czy szufladek do przechowywania karteczek z notatkami. Żyjemy jednak w dobie cyfrowej, więc metoda Zettelkasten to opcja w pełni zdigitializowana. Jeżeli preferujesz korzystanie z aplikacji do managementu swojej wiedzy i notek, możesz sięgnąć po następujące oprogramowanie do robienia slip-boxów:
Tego typu programy pozwalają na wygodną i szybką organizację notatek, które można układać zgodnie z ich przeznaczeniem. Warto jednak zaznaczyć, że obsługa aplikacji do robienia notatek wymaga nieco przygotowania. Zwykle trzeba zapoznać się z językiem znaczników Markdown, który wykorzystywany jest do formatowania tekstu. Znajomość podstawowych symboli pozwoli na jeszcze skuteczniejszą pracę. Dodatkowo warto również zapoznać się z obsługą skrótów klawiszowych, gdyż gwarantują one sprawne poruszanie się po utworzonych folderach i tekstach.
Dlaczego warto korzystać z notatek slip-box?
Jedną z najważniejszych zalet metody slip-box jest zapobieganie bezsensownemu gromadzeniu notatek, o których się zapomina. W zamian, technika ta oferuje zwiększenie wartości zapisków, również poprzez tworzenie większej ich liczby.
Korzystając z profesjonalnych narzędzi, takich jak wspomniane programy Obsidian, Roam czy Zettlr, możesz sobie zapewnić sprawniejszą informację zwrotną. Przynajmniej w porównaniu do klasycznego notowania w zeszycie. Ponadto, metoda Zettelkasten oferuje autorom notatek następujące korzyści:
- Pozwala poprawić łączenie pomysłów poprzez swoją unikatową strukturę, co przekłada się na nowe spostrzeżenia – te zaś są często wynikiem odkrywania nowych połączeń pomiędzy pomysłami.
- Gwarantuje większą produktywność, usprawniając workflow i dając jasne wytyczne odnośnie dalszych kroków w pracy.
- Zmniejsza ryzyko marnowania czasu na działania, które nie przynoszą zamierzonego efektu. Nawet, jeżeli nie skorzystasz z notatek w aktualnym projekcie, mogą Ci się one przydać w przyszłości.
- Ułatwia rozwiązywanie bardziej złożonych problemów za pomocą metodycznego i stopniowego podejścia.
- Wprowadza większy porządek do notatek przy jednoczesnej możliwości skalowania zasobów do rozmiaru problemu, którym się zajmujesz.
Jak robić notatki metodą Zettelkasten?
Pracując nad aktualnym zagadnieniem akademickim, możesz wypróbować nowe narzędzia i techniki organizacji notatek. Metoda Zettelkasten może okazać się strzałem w dziesiątkę, dlatego sprawdź, jak podejść do niej krok po kroku:
- Rób notatki. Podziel swoje zapiski na notatki tymczasowe, literackie i wieczne (zgodnie z podziałem Sönke Ahrens).
- Organizuj je. Sięgnij po aplikację do tworzenia slip-box, aby zarządzić swoimi notkami. Kolejne treści możesz ze sobą łączyć, aby stworzyć harmonijny i zhierarchizowany układ. Przykładowo, jeżeli nowa notatka potwierdza już istniejącą, możesz ją do niej „przykleić”.
- Połącz notatki z indeksem. Warto zindeksować swój slip-box w taki sposób, żeby uzyskać jeszcze lepszą segregację wiadomości. Poszczególne notatki mogą być przypisane pod konkretne słowo kluczowe, które będzie je spajać w przejrzysty sposób.
- Korzystaj z organizacji. Kiedy Twoje notatki są już gotowe i odpowiednio zorganizowane, sięgaj do nich w dalszych etapach researchu i pisania pracy naukowej. Pamiętaj, że robisz to dla siebie, a intuicyjna metoda zarządzania ma służyć pomocą, a nie popaść w zapomnienie.
Zyskująca na popularności w świecie akademickim metoda Zettelkasten przypomina nieco algorytm, w którym poszczególne poziomy mogą być rozbudowywane, a także łączone pomiędzy sobą. Celem tworzenia slip-boxów oraz opierania się na posegregowanych notatkach powinno być usprawnienie procesu pisania treści naukowych. Warto w tym miejscu dodać, że sam Luhmann napisał ponad 70 książek i 400 artykułów, korzystając z opracowanej przez siebie techniki.
Metoda Zettelkasten – kilka słów na koniec
Nasze krótkie wprowadzenie do nowoczesnej metody tworzenia i prowadzenia notatek powinno wystarczyć, aby przekonać Cię do bardziej skutecznej pracy ze swoimi zapiskami. W czasach, gdy technologia coraz częściej implementowana jest przez naukowców, warto sięgać po narzędzia oferujące realne korzyści. Metoda slip-box należy do Twoich najlepszych sprzymierzeńców.
Warto zacząć od wspomnianego w artykule oprogramowania, ale trzeba też zaznaczyć, że aplikacje tego typu stale się rozwijają. Programy są bardziej intuicyjne niż jeszcze kilka lat temu, więc nawet przy pierwszym kontakcie ich obsługa nie powinna być zbyt skomplikowana.
Bibliografia
https://zettelkasten.de/introduction/#why-are-we-so-interested-in-luhmann-s-zettelkasten